Kamis, 08 Oktober 2020

PAWARTA : SYAWALAN GREBEG GUNUNGAN KUPAT ING GUMUK SIDAGORA KLATEN

Dina riyaya utawa Idul Fitri ing saindenging Nuswantara tansah dipahargya kanthi carane dhewe-dhewe, miturut adat budaya lan tradhisi sing lumaku ing papan kasebut. Sing ancase dina riyaya mau bisa kanggo sarana ngraketake anggone seduluran utawa sing kawentar kanthi aran nyambung tali silaturahmi sing wektu iki wis katon padha longgar. Kanthi mangkono anane tradhisi kasebut diajab bisa kanggo sarana ngumpulake balung pisah ing antarane para sanak kadang lan tangga teparo.

Salah sijine tradisi sing dianakake mbarengi riyaya arane Upacara adat Grebeg Gunungan Kupat sing diadani dening masyarakat desa Krakitan, kecamatan Bayat, kabupaten Klaten, provinsi Jawa Tengah. Grebeg Gunungan Kupat iku mujudake simbol luware kaluputan sing dumadi ing antarane warga Krakitan sakiwatengene sasuwene padha sasrawungan setaun lawase. Tembung “ kupat “ linggane saka tembung ngaku lepat sing ateges ngakoni kesalahane. Tradisi Grebeg Gunungan Kupat sing wis lumaku puluhan taun iki digelar sepasar sawise sholat Ied ( wulan Syawal ), mapan ing sadhuwure gumuk Sidagora.

Adicara mau ing taun 2015 iki disengkuyung dening Dinas Kebudayaan lan Pariwisata kabupaten Klaten lan ditekani dening warga masyarakat sakiwatengene Klaten. Grebeg Gunungan Kupat uga kanggo nerusake adat sing ditindakake dening para leluhur mligine Kyai Sidagora saka Mangkunegaran sing dadi cikal bakale masyarakat Krakitan. Mula adicara iki dening Dinas Pariwisata kabupaten Klaten banjur dilebokake minangka event wisata budaya taunan sing diajab bisa kanggo ngundhakake pametune masyarakat Krakitan mligine lan masyarakat Klaten umume.

Urut-urutane Grebeg Gunungan Kupat diwiwiti kanthi ngarak gunungan kupat cacah sewelas iji. Manut kapitayan, gunungan kupat cacah sewelas iku ngimpun kupat cacah sepuluh ewu iji. Sabenere panitia wis nyawisake kupat cacah limalas ewu iji. Nanging sing kapajang lan katata kanggo gawe gunungan cacahe mung sepuluh ewu. Liyane diirisi banjur diwadhahi lan diwenehi lawuh sambel goreng lan opor ayam kanggo para penonton sacara gratis. Saliyane kanggo ngraketake paseduluran, gunungan kupat tumprap warga desa Krakitan uga dadi simbol sedulur papat lima pancer, amrih manungsa ora nglalekake asal mula bukane utawa jatidhirine.

Grebeg gunungan kupat kawiwitan saka Balai Desa Krakitan diarak nganti tekan pucuke gunung Sidagora. Gunungan kupat cacah sewelas saliyane kebak kupat uga ana sing ditambahi rerenggan wuluwetune bumi, kayata : palawija, terong, tomat, lan kacang-kacangan. Gunungan siji iki kanggo tetenger kemakmurane warga Krakitan, kanggo ngunjukake puji sukur marang alam lan Gusti Kang Maha Murah sing wis paring kanugrahan wuluwetune bumi kanthi undhak-undhakane sing tikel matikel tinimbang taun-taun kepungkur.

Kanugrahan mau kejaba lair saka tetuwuhan, uga ana sing diasilake saka perikanan. Jalaran ing desa Krakitan ana rawa jembar sing kanggo obyek wisata lan ngingu iwak ing keramba asli budidayane warga Krakitan. Rawa sing kawentar kanthi aran Rawa Jombor iku wiwit taun 2000 pancen dadi salah sijine obyek wisata andel-andele kabupaten Klaten.

Kirab Gunungan Kupat sawise tekan gumuk Sidagora banjur dipasrahake dening kepala desa Krakitan marang bupati Klaten. Rampung anggone tata upacara pasrah panampi, adicara bacute kanthi pandonga sing ditindakake dening Kepala Kantor Kementrian Agama kabupaten Klaten. Sabubare nggelar donga pamuji sukur, gunungan kupat cacah enem banjur kanggo rebutan warga sing pada teka ing papan kono.

 

( Sumber : Panjebar Semangat Nomer 36, tanggal 5 September 2015, kanthi owah-owahan saprelune )

0 komentar: